Σε εξέλιξη βρίσκεται αυτό το διάστημα η δίκη των δυο πρώην προστατευόμενων μαρτύρων της Νοvartis, Μαρίας Μαραγγέλη και Φιλίστορος Δεστεμπασίδη, οι οποίοι κάθονται στο εδώλιο του ποινικού δικαστηρίου για τα όσα «ψευδή», σύμφωνα με το κατηγορητήριο, είχαν καταθέσει σε βάρος δέκα πολιτικών προσώπων και συγκεκριμένα περί δωροληψίας τους από τον φαρμακευτικό κολοσσό.
Η συγκεκριμένη δίκη αποτελεί και το τελευταίο «ζωντανό» σκέλος της πολυδιαφημιζόμενης από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ υπόθεσης Novartis. Μιας υπόθεσης, η οποία το 2018, κατά δήλωση του Δημήτρη Παπαγγελόπουλου συνιστούσε «το μεγαλύτερο σκάνδαλο από συστάσεως ελληνικού κράτους».
Στο πλαίσιο της δίκης αυτής όλο αυτό το διάστημα στα δικαστήρια της πρώην σχολής Ευελπίδων έχουν βρεθεί για να καταθέσουν τα πρόσωπα που είχαν «βαπτιστεί» από τους Μαραγγέλη και Δεσταμπασίδη, άνευ άλλων στοιχείων, ως δωρολήπτες του φαρμακευτικού κολοσσού.
Τελευταίος κατέθεσε ο πρώην ισχυρός άνδρας της Novartis Hellas, K. Φρουζής, ενώ πριν από αυτόν είχε βρεθεί στο δικαστήριο (ξανά) ο Άκης Σκέρτσος, προκειμένου να εξεταστεί από συνηγόρους της υπεράσπισης των δυο κατηγορουμένων.
Συγκεκριμένα, ο υπουργός Επικρατείας κατέθεσε ως μάρτυρας επί της μήνυσης που είχε υποβάλλει κατά των κατηγορουμένων οι διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας (ΤτΕ) Γιάννης Στουρνάρας.
Κατά τη διάρκεια της κατάθεσής του, ο κ. Σκέρτσος, ο οποίος είχε διατελέσει διευθυντής του πολιτικού γραφείου του κ. Στουρνάρα όταν αυτός ήταν υπουργός Οικονομικών, αποδόμησε βασικά σημεία του αρχικού κατηγορητηρίου το οποίο είχε καταρτιστεί μέσα από τις καταθέσεις των δυο πρώην προστατευόμενων μαρτύρων και νυν κατηγορουμένων στη δίκη.
Ειδικότερα, με την κατάθεσή του, ο υπουργός Επικρατείας ανέδειξε στο ακροατήριο σημαντικά κενά της υπόθεσης, καταρρίπτοντας πρωτίστως το «επιχείρημα» του κατηγορητηρίου πως οι συμψηφισμοί χρεών του ελληνικού δημοσίου με τη Novartis ήταν απόφαση του τότε υπουργού Οικονομικών Γ. Στουρνάρα.
Αντίθετα, η πραγματικότητα, όπως την περιέγραψε ο μάρτυρας ήταν τελείως διαφορετική: Η παρακολούθηση και η εξόφληση (και δια συμψηφισμών) των ληξιπρόθεσμων οφειλών του ελληνικού δημοσίου, ύψους 6,5 δισ. ευρώ προς φαρμακευτικές εταιρίες, ήταν όρος του δεύτερου Μνημονίου και των εφαρμοστικών του νόμων. Να σημειωθεί ότι το δεύτερο Μνημόνιο είχε ψηφιστεί από το ελληνικό κοινοβούλιο τον Φεβρουάριο του 2012, μήνες δηλαδή πριν αναλάβει τα καθήκοντά του ως υπουργός Οικονομικών ο Γ. Στουρνάρας. Μάλιστα, όπως αναφέρθηκε, οι συμψηφισμοί του ελληνικού δημοσίου με τη Novartis δεν ήταν καν αρμοδιότητα του κ. Στουρνάρα.
Το πλέον σημαντικό όμως είναι πως μέσα από την κατάθεση του κ. Σκέρτσου «κατέπεσαν» παταγωδώς και τα περί δωροδοκίας του κ. Στουρνάρα από τον τότε επικεφαλής της Novartis, Κ. Φρουζή με ποσά που κυμαίνονταν από 450.000 έως 1 εκ. ευρώ, προκειμένου η εταιρεία να ωφεληθεί με την εκτέλεση παράνομων συμψηφισμών.
Όπως ειπώθηκε στο δικαστήριο, ο κ. Στουρνάρας το επίδικο διάστημα δεν είχε καν την αρμοδιότητα για την εκτέλεση τέτοιων αποφάσεων και ουδέποτε υπέγραψε τέτοιες αποφάσεις (περί συμψηφισμών).
Ακόμη, κατέπεσε και το επιχείρημα πως από τις πράξεις του τότε υπουργού Οικονομικών η Novartis ωφελήθηκε. Και αυτό καθώς η πραγματικότητα είναι τελείως διαφορετική και προκύπτει από τις δημοσιευμένες και ελεγμένες από ορκωτό ελεγκτή οικονομικές καταστάσεις της Novartis. Σύμφωνα με αυτές ο τζίρος της εταιρείας μειώθηκε κατά 59 εκ. ευρώ, από 440 εκ. ευρώ το 2011 σε 381 εκ. ευρώ το 2013.
Τέλος, αποδομήθηκε και το «επιχείρημα» πως η σύζυγος του Γ. Στουρνάρα, Λίνα Νικολοπούλου λειτούργησε ως παρένθετο πρόσωπο για την λήψη των «δώρων» της Novartis μέσω της εταιρίας της, «Mindwork». Πράγματι, όπως αναφέρθηκε στη δίκη, η εταιρία της Λ. Νικολοπούλου δραστηριοποιείται, μεταξύ άλλων, στο χώρο της διοργάνωσης φαρμακευτικών συνεδρίων με την άντληση χορηγιών από δεκάδες φαρμακευτικές εταιρίες, μεταξύ των οποίων και η Novartis.
Ωστόσο, όπως αποδείχθηκε πριν την ανάληψη των καθηκόντων του Γ. Στουρνάρα ως υπουργού Οικονομικών, το μερίδιο της συμμετοχής της Novartis στον ετήσιο κύκλο χορηγιών της εταιρίας της συζύγου του ήταν κοντά στο 3,6%, για να μειωθεί στο 2,3% κατά το διάστημα που ο Γ. Στουρνάρας εκτελούσε χρέη υπουργού Οικονομικών.
Στην τελική ευθεία
Η δίκη των δυο πρώην προστατευόμενων μαρτύρων διεξάγεται από τον περασμένο Απρίλιο στο Μονομελές Πλημμελειοδικείο της Αθήνας και ήδη οδεύει προς τη τελική ευθεία για την έκδοση απόφασης. Η εξέταση των μαρτύρων έχει σχεδόν ολοκληρωθεί και η διαδικασία αναμένεται να συνεχιστεί τις επόμενες ημέρες με την ανάγνωση εγγράφων της δικογραφίας.
Την περασμένη μάλιστα εβδομάδα είχε καταθέσει στο δικαστήριο ένα από τα κεντρικά πρόσωπα της υπόθεσης. Ο λόγος για τον άλλοτε ισχυρό άνδρα της Novartis στην Ελλάδα, Κωνσταντίνο Φρουζή. Το πρόσωπο αυτό, ο Φιλίστωρ Δεστεμπασίδης έχει κατονομάσει ως «πηγή» των όσων είχε καταθέσει στις αρχές για δωροδοκίες πολιτικών προσώπων. Πρόκειται για καταθέσεις τις οποίες ο κατηγορούμενος έχει δώσει υπό καθεστώς προστασίας και έχοντας τη κωδική ονομασία «Μάξιμος Σαράφης».
Τώρα, στην κατάθεσή του στο δικαστήριο ο Κ. Φρουζής είχε χαρακτηρίσει «πρόθυμα πιστόλια» τους Δεστεμπασίδη και Μαραγγέλη, αναφέροντας ωστόσο πως «κάποιοι άλλοι τράβηξαν τη σκανδάλη». «Μου ζητούσαν να δώσω ονόματα πολιτικών και πως αν δε το κάνω δε θα περάσω καλά» υποστήριξε ακόμη ο πρώην ισχυρός άνδρας της Novartis επισημαίνοντας πως οι καταθέσεις των δυο πρώην προστατευόμενων μαρτύρων είχαν την παραμικρή δόση αλήθειας.
Ακόμη, ο κ. Φρουζής είχε εκφράσει την εκτίμηση πως οι δύο πρώην προστατευόμενοι μάρτυρες σύρθηκαν για να καταθέσουν εκβιαζόμενοι, το πιθανότερο, από άλλη ομάδα πιο ψηλά. «Μου ζητούσαν να δώσω ονόματα πολιτικών και πως αν δε το κάνω δε θα περάσω καλά», είπε ο μάρτυρας περιγράφοντας μια κατάσταση εκβιασμού στην οποία, όπως τόνισε, βρέθηκε προκειμένου να καταθέσει τότε στους ανακριτές Διαφθοράς που χειρίζονταν την υπόθεση της Novartis ότι συγκριμένα πολιτικά πρόσωπα – αντίπαλοι της τότε κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ- είχαν δωροδοκηθεί από τη φαρμακοβιομηχανία.
Σε αντίθεση με την Μαρία Μαραγγέλη, την πρώην γραμματέα του Κ. Φρουζή η οποία ποτέ δεν έχει βρεθεί στη δικαστική αίθουσα (σ.σ. εκπροσωπείται από τον δικηγόρο της, ως έχει το δικαίωμα), ο Φιλίστορας Δεστεμπασίδης, πρώην στέλεχος της φαρμακοβιομηχανίας, όχι μόνο βρίσκεται καθημερινά στη δίκη, αλλά υποβάλλει και ερωτήσεις στους μάρτυρες.
Οι καταθέσεις των πολιτικών προσώπων
Κρίσιμα επίσης για την αποδεικτική διαδικασία είναι και τα όσα κατέθεσαν στο δικαστήριο τα πολιτικά πρόσωπα για τα οποία οι Δεστεμπεσίδης – Μαραγγέλη είχαν καταθέσει ότι δωροδοκήθηκαν από τη Novartis.
Ενδεικτικά ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς κατάθεσε: «Ήταν μια στημένη σκευωρία, από έναν στημένο θίασο με σκοπό την σπίλωση των πολιτικών του αντιπάλων (…). Κατηγορήθηκα με τρόπο ατιμωτικό ότι μέρα μεσημέρι έλαβα χρήματα σε τροχήλατη βαλίτσα. Μου φάνηκε στην αρχή σαν κακόγουστο ανέκδοτο. Εγώ που πέτυχα τη μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης κατά 64%, ευνόησα τη Novartis, η οποία για πρώτη φορά το 2014, παρουσίαζε και ζημιές; (…) Εδώ έχουμε τους τελευταίους τροχούς της αμάξης και όχι τους καθοδηγητές. Προφανώς δεν τα έκαναν μόνοι τους…».
Ο Ευάγγελος Βενιζέλος είπε στη δική του κατάθεση: «Η σκευωρία της Novartis αποτελεί ένα πολλαπλό και συνεχές πλήγμα στη Δημοκρατία και το κράτος δικαίου (…). Ο κατηγορούμενος (ο Δεστεμπασίδης) εν γνώσει του κατέθεσε ψευδώς. Υπήρχαν όμως και ηθικοί αυτουργοί».
Ο Άδωνις Γεωργιάδης είχε αναφέρει: «Νόμιζαν πως αν έβαζαν κάποιον στις φυλακές θα κέρδιζαν τις εκλογές. Ήρθα εδώ για να μάθω ποιοι τους έβαλαν να τα πουν αυτά (…). Ξαφνικά διάβασα από κάποια κυρία Κελέση (σ.σ. κωδική ονομασία της Μαρίας Μαραγγέλη) ότι η Novartis μου έδωσε 2 εκατ. ευρώ και πως είχε προνομιακή μεταχείριση. Ζήτησα όλα τα στοιχεία και η Novartis όχι μόνο δεν είχε πάρει χρήματα αλλά είχε πάρει τα λιγότερα χρήματα από τις άλλες φαρμακευτικές. Μόνο προνομιακή μεταχείριση δεν είχε».
Ο Δημήτρης Αβραμόπουλος είχε επισημάνει: «Ήταν λάθος του Τσίπρα, εξ’ ου και ανακάλεσε και έκανε λόγο για ατυχή διαχείριση (…). Οι κατηγορούμενοι είτε εκβιάστηκαν, είτε τους είχε προσφερθεί μια προστασία (για να καταθέσουν όσα κατέθεσαν). Δεν μπορεί πάντως να ξύπνησαν ένα πρωί και να είπαν «δεν χτυπάμε και δέκα πολιτικούς;». Κάποιοι το μεθόδευσαν».
Ο Γ. Στουρνάρας στη δίκη του κατάθεση είχε επισημάνει: «Πιστεύω ότι ήταν υποκινούμενοι. Και τους ζητώ αν έχουν φιλότιμο να πουν μια συγνώμη και να πουν ποιοι τους έβαλαν (…). Στήσανε την περίφημη σκευωρία Novartis και το σημαντικότερο είναι ότι η Novartis επλήγη από εμάς, δεν ωφελήθηκε. Θεωρώ κατάλυση του κράτος δικαίου αυτό που έγινε».
