Ένα από τα πιο οργανωμένα κυκλώματα που δρούσαν στην Ελλάδα με παγκόσμια εμβέλεια, πλαστογραφώντας πίνακες ζωγραφικής διάσημων καλλιτεχνών βρίσκονται πίσω από την εγκληματική οργάνωση που συντόνιζε ο π. ηθοποιός.
Στο Δικαστικό Μέγαρο Θεσσαλονίκης οδηγήθηκαν το πρωί της Παρασκευής οι τρεις συλληφθέντες για το κύκλωμα που φέρεται να έφτιαχνε πλαστούς πίνακες και τους πουλούσαν για αυθεντικούς.
Πρόκειται για έναν 70χρονο και την 42χρονη κόρη του και για έναν 62χρονο που φέρεται να πλαστογραφούσε τους πίνακες γνωστών ζωγράφων στη Θεσσαλονίκη, ενώ η μεταγωγή τους έγινε υπό ισχυρή αστυνομική παρουσία και οπλισμένους αστυνομικούς.
Οι τρεις κατηγορούμενοι πέρασαν το κατώφλι του εισαγγελέα όπου πήραν προθεσμία μετά την άσκηση ποινικών διώξεων που τους απαγγέλθησαν.
Ο «εγκέφαλος» του κυκλώματος
Ειδικός εκτιμητής έργων τέχνης, με διεθνή πιστοποίηση, που δραστηριοποιείται στον χώρο για περισσότερα από 30 χρόνια, επιχειρηματίας, συλλέκτης και πρώην ηθοποιός είναι ο εγκέφαλος του κυκλώματος πλαστογράφησης έργων τέχνης που εξαρθρώθηκε από τις αστυνομικές αρχές, την Τετάρτη, στη Θεσσαλονίκη. Σύμφωνα με πληροφορίες του «ΕΔΩΛΙΟ5» πρόκειται για τον ιδρυτή και ιδιοκτήτη του οίκου δημοπρασιών Hellenic Auctions, Θάνο Ευαγγελινό, ιδιαίτερα γνωστό στους επιχειρηματικούς και κοσμικούς κύκλους της συμπρωτεύουσας, ο οποίος, από το 2000 κι έπειτα διοργάνωνε δημοπρασίες με μεγάλης αξίας έργα σπουδαίων Ελλήνων εικαστικών του 19ου και 20ου αιώνα.
Η τελευταία, 39η κατά σειρά δημοπρασία που είχε προγραμματίσει, διαδικτυακά, για χθες το απόγευμα, ωστόσο, δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ, καθώς λίγες ώρες πριν, συνελήφθη, μαζί με δύο ακόμη άτομα, την κόρη του κι έναν ζωγράφο.
Η κόρη ενός ζωγράφων που υποτίθεται ότι τα έργα του θα έβγαιναν στην δημοπρασία αντιλήφθηκε ότι θα γινόταν αυτό και προχώρησε σε ασφαλιστικά μέτρα προκειμένου να ακυρωθεί η δημοπρασία, αφού η ίδια δεν είχε δώσει την άδεια της για κάτι τέτοιο αλλά και ούτε είχε διαθέσει πίνακες προς αυτό τον σκοπό και κατά συνέπεια γνώριζε ότι είναι πλαστοί.
Σύμφωνα με πληροφορίες μας, πάντως, εδώ και χρόνια υπήρχαν υπόνοιες, αλλά όχι αποδείξεις, πως υπάρχουν σκιές στη δράση του Ευαγγελινού παρά το γεγονός ότι είχε καταφέρει να δημιουργήσει ένα ιδιαίτερα ισχυρό κοινωνικό και επιχειρηματικό προφίλ όπου παρουσιαζόταν και μάρτυρας σε δικαστήρια ως εικαστικός πραγματογνώμων.
Οι τρεις κατηγορούμενοι, ένας 70χρονος και η 42χρονη κόρη του και ένας 62χρονος, κατηγορούνται για: Εγκληματική οργάνωση, πλαστογραφία κατά εξακολούθηση, χρήση πλαστού εγγράφου κατά εξακολούθηση, αποδοχή και διάθεση προϊόντων εγκλήματος κατά εξακολούθηση και κατοχή απομιμητικών μνημείων με σκοπό τη διάθεσή τους ως γνησίων.
Μετά τις διώξεις που άσκησε ο εισαγγελέας εις βάρος τους οι κατηγορούμενοι παραπέμφθηκαν να απολογηθούν στον ανακριτή.
Σκόπευαν να πουλήσουν σε δημοπρασία τα πλαστά έργα
Οι κατηγορούμενοι σκόπευαν να πουλήσουν πλαστά έργα τέχνης τα οποία παρουσίαζαν ως αυθεντικά, πολλά εκ των οποίων έμοιαζαν με έργα πασίγνωστων ζωγράφων, σε διαδικτυακή δημοπρασία που είχε προγραμματιστεί για εχθές, Πέμπτη, ενώ εκτιμάται ότι θα αποκόμιζαν κέρδος έως και 400.000 ευρώ.
Σύμφωνα με πληροφορίες του «ΕΔΩΛΙΟ5», ο σχετικός κατάλογος της δημοπρασίας είχε αναρτηθεί στο διαδίκτυο από τη διοργανώτρια εταιρεία και εμπεριέχει συνολικά 123 έργα τέχνης. Από την έρευνα που διενεργεί το Τμήμα Προστασίας Πολιτιστικής Κληρονομιάς και Αρχαιοτήτων της Υποδιεύθυνσης Καταπολέμησης Διακίνησης και Εμπορίας Ανθρώπων και Αγαθών, τα συγκεκριμένα έργα τέχνης εντοπίστηκαν στον Οίκο της Θεσσαλονίκης και μάλιστα υπεδείχθησαν σε αστυνομικούς ως γνήσια από τους δύο εκ των κατηγορουμένων.
Από την έρευνα που διενεργήθηκε στον χώρο του Οίκου, ο οποίος βρίσκεται επί της οδού Σβώλου στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, ταυτοποιήθηκαν και κατασχέθηκαν και τα 123 προς δημοπράτηση έργα, που εμφαίνονται ως έργα διαφόρων καλλιτεχνών, όπως είναι ενδεικτικά: Φασιανός Αλέκος, Γκίκας – Χατζηκυριάκος Νίκος, Μυταράς Δημήτρης, Γαίτης Γιάννης, Τσαρούχης Γιάννης, Σπυρόπουλος Γιάννης, Παρθένης Κωνσταντίνος, Σικελιώτης Γιώργος, Συριγος Γιώργος, Τηνιάκος Δημήτρης, Μπούκη Δώρα, Τέτσης Παναγιώτης, κ.α.
Πώς ξεκίνησε η έρευνα
Η έρευνα αναφορικά με την εγκληματική δραστηριότητα της οργάνωσης με τους πλαστούς πίνακες, ξεκίνησε έπειτα από πληροφόρηση που περιήλθε προ εβδομάδας στις Αρχές, σχετικά με παράνομες δραστηριότητες των δύο Εκπροσώπων του Οίκου Δημοπρασιών, με έδρα επί της οδού Αλεξάνδρου Σβώλου στη Θεσσαλονίκη, για αδικήματα που εμπίπτουν στην σχετική νομοθεσία.
Σύμφωνα με αυτή, ο εν λόγω Οίκος διεξάγει δημόσιες διαδικτυακές δημοπρασίες, στο πλαίσιο των οποίων διαθέτει προς δημοπράτηση πλαστά έργα τέχνης, προβάλλοντας τον ισχυρισμό ότι πρόκειται περί γνησίων έργων αναγνωρισμένων καλλιτεχνών. Η επόμενη δημόσια διαδικτυακή δημοπράτηση του Οίκου ήταν προγραμματισμένη για σήμερα Πέμπτη, με τίτλο «39η Ελλήνων Τέχνη», ο κατάλογος της οποίας είχε αναρτηθεί στο διαδίκτυο από τη διοργανώτρια εταιρεία και εμπεριέχει 123 έργα τέχνης.
Άμεσα κλήθηκε η προϊσταμένη της Διεύθυνσης Συλλογών της Εθνικής Πινακοθήκης, η οποία, αφού προηγουμένως μελέτησε τον κατάλογο της 39ης δημοπρασίας του Οίκου Δημοπρασιών, γνωμάτευσε επί του συνόλου των εικονιζόμενων έργων τέχνης ότι πρόκειται περί καταφανώς πλαστών, εκ των οποίων ορισμένα ομοιάζουν με γνωστά έργα των αναφερόμενων καλλιτεχνών.
Κατόπιν των παραπάνω, από το Τμήμα Προστασίας Πολιτιστικής Κληρονομιάς και Αρχαιοτήτων της Υποδιεύθυνσης Καταπολέμησης Διακίνησης και Εμπορίας Ανθρώπων και Αγαθών συγκροτήθηκε κλιμάκιο αστυνομικών, με επικεφαλής την Τμηματάρχη του Τμήματος Προστασίας Πολιτιστικής Κληρονομίας & Αρχαιοτήτων, το οποίο μετέβη στη Θεσσαλονίκη και προέβη στις απαραίτητες εξακριβώσεις και ταυτοποιήσεις προσώπων και χώρων που ήταν τοποθετημένα τα προς δημοπράτηση έργα, τα οποία υπεδείχθησαν σε αστυνομικούς ως γνήσια από τους δύο κατηγορουμένους.
Μεσημβρινές ώρες της 04-12-2024, διενεργήθηκε έρευνα στον χώρο του Οίκου, όπου ταυτοποιήθηκαν και κατασχέθηκαν και τα 123 προς δημοπράτηση έργα, που εμφαίνονται ως έργα τέχνης διαφόρων καλλιτεχνών. Επιπρόσθετα, στους χώρους της Έκθεσης, εκτός των 123 έργων, εντοπίσθηκε πλήθος έργων τέχνης για τα οποία διερευνάται η γνησιότητα και η προέλευσή τους. Επιπλέον, έχουν εντοπιστεί τρία εργαστήρια κατασκευής πλαστών πινάκων, δύο εκ των οποίων συνδέονται με τον πρώτο και ένα με τον τρίτο συλληφθέντα.
Σημειώνεται ότι, από την Τετάρτη έως και την Πέμπτη το απόγευμα, οι Αρχές εξακολουθούν να βρίσκονται στην συγκεκριμένη «γκαλερί» στο κέντρο της Θεσσαλονίκης και να συλλέγουν αποδεικτικά στοιχεία από τρεις διαφορετικούς χώρους, όπως φαίνεται και από τα βίντεο και τις φωτογραφίες που δημοσιεύει το «ΕΔΩΛΙΟ5».
Πώς δρούσε η εγκληματική συμμορία με τα πλαστά έργα τέχνης
Με τα μέχρι στιγμής δεδομένα που έχουν προκύψει από την έρευνα, καταδεικνύεται η εγκληματική δράση των εμπλεκομένων και ο αρχηγικός ρόλος του πρώτου κατηγορούμενου, ο οποίος φέρεται να παρουσιαζόταν ως έγκριτος και φερέγγυος μεσάζων, πείθοντας τους υποψήφιους αγοραστές για την αξία των απομιμημάτων, εκμεταλλευόμενος την αναγνωρισιμότητα του φερόμενου εμπνευστή – δημιουργού του εκάστοτε έργου τέχνης, καθώς και την αδυναμία αντίκρουσης του εν λόγω ισχυρισμού, κυρίως λόγω θανάτου των περισσοτέρων εκ των καλλιτεχνών.
Ενδεικτικό της δράσης του, αποτελεί το γεγονός ότι στους καταλόγους των προς δημοπράτηση έργων, περιλαμβάνονταν και φερόμενα έργα επιφανών – αναγνωρισμένων καλλιτεχνών όπως λ.χ. του Παρθένη Κωνσταντίνου, έργα του οποίου έχουν χαρακτηριστεί ως νεότερα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς. Με τον τρόπο αυτόν αποκόμιζε ως κέρδος τεράστια χρηματικά ποσά που ανέρχονται σε εκατομμύρια ευρώ αφού πρέπει να ληφθεί υπόψιν το γεγονός ότι όπως προκύπτει από το αρχείο της γκαλερί επίσημα είχαν διεξαχθεί 39 δημοπρασίες μέχρι σήμερα.
Επιπροσθέτως, από τις έρευνες επιβεβαιώνεται η διασύνδεση του Οίκου Δημοπρασιών με Οίκους Δημοπρασιών του εξωτερικού, που παραπέμπει την έρευνα σε διεθνείς συνεργασίες με κυκλώματα της Ιταλικής και Ρωσικής μαφίας που εξιδεικεύονται σε αυτό τον τομέα.
Όπως εξηγούν στο «ΕΔΩΛΙΟ5» καλά πληροφορημένες αστυνομικές πηγές, το πιο δύσκολο κομμάτι της έρευνας αφορά την προσπάθεια να πειστούν οι άνθρωποι που ήδη έχουν αγοράσει να καταθέσουν προκειμένου να ελεγχθούν και οι πίνακες αυτοί.
Και αυτό διότι οι περισσότεροι δεν θέλουν να εμπλακούν με κανέναν τρόπο σε δικαστικές περιπέτειες, ακόμα και εάν μάθουν ότι είναι τα θύματα της υπόθεσης και με τον τρόπο αυτό όσοι τους εξαπάτησαν θα λογοδοτήσουν στη Δικαιοσύνη αφού ενδέχεται να έχουν και οι ίδιοι προβλήματα αφού με την σειρά τους έχουν ασφαλίσει τους πίνακες αυτούς ή στην καλύτερη περίπτωση τους έχουν υπερτιμολογήσει κάτα την αγορά τους για να ξεπλύνουν χρήματα.
Πρόκειται για Αθηναίους με τεράστια οικονομική επιφάνεια που ανέφεραν προφορικά στους αστυνομικούς ότι έχουν αγοράσει πίνακες από τον συγκεκριμένο οίκο Hellenic Auction, σημειώνοντας εντούτοις ότι δεν θα ήθελαν να δώσουν «συνέχεια» στην υπόθεση. Ανώτατο στέλεχος της ΕΛ.ΑΣ. σημειώνει ότι μετά από μεγάλη προσπάθεια κάποιοι από τους Έλληνες -θύματα του κυκλώματος, δύο με τρεις στον αριθμό- πείστηκαν τελικά να καταθέσουν, ενώ δεν αποκλείεται στο στάδιο της ανάκρισης (όπου βρίσκεται πλέον η υπόθεση) να βρεθούν και άλλοι που θα προχωρήσουν σε επίσημη καταγγελία.
Ήδη έχουν εντοπιστεί 2 πασίγνωστοι εφοπλιστές και ένας δημοσιογράφος – εκδότης εβδομαδιαίας εφημερίδας!
Το κομμάτι αυτό της έρευνας αφορά δικονομικά στο σκέλος της απάτης, το οποίο αποδεικνύεται δυσκολότερα. Οι αστυνομικοί θεωρούν ότι τα σημεία στα οποία είναι πιο «δεμένη» η δικογραφία αφορά στο αδίκημα της πλαστογραφίας.
Οι αστυνομικές αρχές έβγαλαν από το αρχείο μια παλαιότερη δικογραφία που αφορούσε μια παρόμοια υπόθεση.
Ένα άλλο κύκλωμα που δρούσε παρόμοια και τα μέλη του κυκλώματος είχαν επιχειρήσει να περάσουν στην «αντεπίθεση» κάνοντας μηνύσεις σε βάρος του επικεφαλής της αστυνομικής έρευνας.
Μάλιστα, η τελευταία μήνυση υποβλήθηκε από γνωστό δικηγόρο των Αθηνών που εκπροσωπούσε τα μέλη της οικογένειας που φέρονται ως πρωταγωνιστές. Υποστήριζαν ότι συκοφαντήθηκαν χωρίς στοιχεία.
Στο μεταξύ, σύμφωνα με νεότερα στοιχεία από την αστυνομική έρευνα, εκείνης της υποθέσεως από τον Αύγουστο του 2022 ο 35χρονος -φερόμενος ως «καθοδηγητής»- φέρεται να διαπραγματεύτηκε συνολικά με 17 οίκους δημοπρασιών και γκαλερί για την πώληση πινάκων και σχεδίων που ανήκαν σε Έλληνες και ξένους ζωγράφους σε χώρες όπως η Αμερική, η Ιταλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία.
Οι αστυνομικοί ήρθαν σε επαφή με τους οίκους δημοπρασιών για να διακριβωθεί η απάτη. Όπως προέκυψε, κάποιοι οίκοι αντιλήφθηκαν μετά από εξέταση γνησιότητας ότι οι πίνακες δεν είναι αυθεντικοί και τους επέστρεψαν, ωστόσο, κάποιοι πίνακες πουλήθηκαν στην Αμερική και στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η αποστολή των πινάκων από το κύκλωμα γινόταν μέσω γνωστών μεταφορικών εταιριών αεροπορικώς.
Όσον αφορά στις διώξεις που έχουν ασκηθεί στα μέλη του κυκλώματος έχουν να κάνουν με τα αδικήματα της συγκρότησης και ένταξης σε εγκληματική οργάνωση, διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης, πλαστογραφία από κοινού, αναπαραγωγή έργων που είναι αντικείμενο πνευματικής ιδιοκτησίας κατ’ εξακολούθηση και νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες. Από την πλευρά τους οι κατηγορούμενοι φέρονται να αρνούνται τις σε βάρος τους κατηγορίες.
Η εμπλοκή του ΣΔΟΕ και του Βουρλιώτη
Στο μικροσκόπιο του ΣΔΟΕ μπήκαν ήδη οι τραπεζικοί λογαριασμοί των πρωταγωνιστών του κυκλώματος, που φέρεται να πλαστογραφούσε τους πίνακες ζωγραφικής και ήδη έχει ξεκινήσει διαδικασία δέσμευσης κάθε περιουσιακού στοιχείου των ιδίων αλλά και συγγενών τους.
Αυτό που σημειώνουν στην αναφορά τους οι αστυνομικοί που έκαναν την έρευνα είναι ότι εντοπίστηκαν τα παραπάνω ποσά παρότι ότι κανείς τους δεν είχε δηλώσει εισοδήματα ή επιτήδευση στις σχετικές φορολογικές τους δηλώσεις. Μάλιστα, αναφέρεται ότι τα ποσά αυτά που εντοπίστηκαν στους τραπεζικούς λογαριασμούς δεν αντικατοπτρίζουν τα κέρδη του κυκλώματος, διότι από τα προανακριτικά δεδομένα προκύπτει ότι μεγάλο μέρος των χρημάτων που φέρονται να κέρδισαν από την πώληση πινάκων καταβάλλονταν τοις μετρητοίς.
